Ze
ligt diep in bed weggedoken. De lakens tot onder haar kin
opgetrokken. Verborgen
voor de wereld, met angst voor het nieuws dat we komen brengen. Ze is
in haar veertigste levensjaar, maar ze oogt klein en fragiel. Als een
breekbaar kind.
De
vrouw - met een verstandelijke beperking - heeft sinds een jaar
uitgezaaide kanker. Dat is een ingewikkelde combinatie; volgens haar
is er niets aan de hand. Ze wil thuis zijn. Geen gedoe om haar heen,
dat kan ze niet aan. Ze wil geen zorg. Ook niet thuis; ze wil geen
bed in de kamer. Ze wil alleen maar dat de narigheid weg gaat.
Het gemis is groots en voelbaar
Haar
ziekte zorgt er nu voor dat ze al weken misselijk is. Sinds enkele
dagen braakt ze. Ze eet en drinkt nauwelijks, waardoor ze zeer
moeilijk te been is. Er is een groot risico dat ze gaat vallen, met alle gevolgen van dien. Op uitdrukkelijk verzoek van de huisarts is ze opgenomen.
'Doodgaan'
krijgt zij niet over haar lippen. Daar wordt ze bang van. Ze kent ‘de
dood’ wel. Haar zo geliefde man en ook haar hond zijn in het
afgelopen jaar overleden. Zonder dat zij daar iets over zegt, is het
gemis van beiden groots en voelbaar.
We
vertellen dat het aftakelen al begonnen is
Uit
ziekenhuisonderzoek blijkt dat het begin van het einde is begonnen.
In begrijpelijke woorden vertel ik haar samen met de arts dat zij op
korte termijn gaat overlijden. Angstig kijk ze ons aan. Zíj wil nog
tijd tot ze gaat aftakelen. We vertellen haar dat het aftakelen al
begonnen is.
Boos
is ze. Boos op de dokter en op mij, omdat wij dit haar vertellen.
Boos op de wereld. Boos op haar broer.
Hij had haar een nieuwe hond
beloofd en nu kan het niet meer!
Nooit voelde ik de eenzaamheid van een patiënt zó sterk
Haar
onbegrip is voelbaar, haar onmacht des te meer. Wat een eenzaamheid
in het bed. De dekens trekt zij over haar hoofd, weg van de wereld.
Nooit voelde ik de eenzaamheid van een patiënt zó sterk.
Eenzaamheid omdat ze machteloos en teleurgesteld is. Eenzaam zonder
haar man en hond. Haar kwetsbaarheid raakt me.
En
ik? Ik kan haar niet helpen. Ik ben de brenger van het slechte
nieuws. Ik vertegenwoordig voor haar de dood. Er is geen ingang meer. Ze sluit me buiten. Wil mij niet meer zien en wil niet meer met mij praten.
De
dagen na dit gesprek neemt de fantastische dokter in opleiding, die
bij ons stage loopt, de patiënte over. Zij blijkt met haar vrolijke
inslag en neutraliteit dichter bij de vrouw te kunnen komen. Samen
met haar betrokken broer besluit de arts in opleiding dat de vrouw
haar laatste dagen in het hospice zal doorbrengen. Tegen haar wens,
maar er is geen beter alternatief. Bezorgd laten we patiënte gaan.
Zal haar angst, boosheid en teleurstelling in dit leven nog plaats
maken voor rust en comfort?
Haar wens komt toch uit
We
willen onze toekomstige dokters zo goed mogelijk opleiden in alle
facetten van de palliatieve zorg. In dat kader loopt de dokter in opleiding een week later een dag stage in het hospice. Bij toeval ook het hospice
waar de vrouw is opgenomen.
De verpleegkundigen van het hospice vertellen dat de eerste dagen vreselijk moeilijk waren voor de vrouw. Ze zat vol met angst en frustratie, weigerde medicatie en
voelde zich daardoor lichamelijk steeds slechter. Praten over haar verdriet lukt nauwelijks.
Maar,
met geduld, aandacht en een luisterend oor vinden de verpleegkundigen in
het hospice de oplossing. Haar wens komt toch nog uit. Een hond in
haar leven. Een maatje dichtbij. Ze
krijgt Takkie, het hondje van Jip en Janneke, in de vorm van een
heerlijk warme en zachte knuffel.
En Takkie is meer dan welkom.
De
vrouw is niet meer alleen. Met
Takkie aan haar zijde verdwijnen de angst en de eenzaamheid als
sneeuw voor de zon. De laatste dagen van haar leven brengt zij in
rust door. Ze accepteert de medicatie om haar lichamelijke klachten
te verlichten. Er komt ruimte om afscheid te nemen. Ze sterft
uiteindelijk een goede dood.
Soms heb je alleen maar Takkie nodig
En
ik? Ik geniet van het enthousiasme dat van de dokter in opleiding
afstraalt wanneer ze terug komt. Ze is onder de indruk van wat ze die
dag heeft meegemaakt. Volgens mij heeft ze een waardevolle les
geleerd. Soms zijn er geen pillen nodig om klachten te bestrijden.
Soms heb je alleen maar Takkie nodig.
